28 noyabr, 2017-ci il tarixində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Zoologiya İnstitutunun direktoru Elman Yusifov modern.az saytına müsahibə verib. Bu müsahibə zamanı bəzi qərəzli və bir-biri ilə ziddiyət təşkil edən fikirlər səsləndirən Elman Yusifovun çıxışlarını və bu çıxışların nə qədər elmi mahiyyət daşıyıb-daşımadığını sizlərə təqdim edirik.

Yusifov ilk olaraq “Bioloji müxtəlifliyi yaradan nədir?” sualına “Bioloji müxtəlifliyin olması həmin ərazilərdəki mühitdən asılıdır. Bəzi canlılar soyuq temperaturda yaşayır, bəziləri isti. Ya da bəziləri suda, bəziləri səhra rejimində yaşayır”, – deyə cavab verir.

Elman Yusifov Avropa insanlarının daha açıq dərili və göygözlü olmalarını, Saxara ərazilərində yaşayan insanların Hindistanda yaşayanlardan daha fəqli olmalarını uzun illər boyu iqlim şəraitinin növün formalaşmasına təsirindən olduğunu iddia edir.

Ancaq 14 il Zoologiya İnstitutunda şöbə müdiri vəzifəsində işləmiş, 40-a yaxın bioloji müxtəlifliyə dair məqalənin, ekologiyaya dair monoqrafiyaların müəllifi, AMEA-nın Zoologiya İnstitutunun direktoru və biofizik Elman Yusifov bilməli idi ki, canlıların genetik məlumatına heç bir şəkildə ətraf mühit təsir göstərə bilmir. Yəni canlıların müxtəlifliyinin mənşəyinin onların yaşadığı mühitlə əlaqəsi yoxdur.

QEYD: Aşağıdakı siyahı dəqiq elmlər üzrə bütün elmlərin və o elmlərin müxtəlif sahələrinin əsasını qoymuş, həmin elmin “atası” sayılan alimləri təqdim edir ki, bu alimlərin hamısı Allah inancına sahib olmuş, böyük hissəsi səmimi dindarlardan ibarətdir. Bu əhəmiyyətli siyahı ateistlərin, darvinist və materialistlərin «elm dinə ziddir», «din elmin inkişafını ləngidir», «elmlə din uzlaşmır» kimi sayıqlamalarının hamısının yalandan və quru təbliğatdan ibarət olduğunu sübut edir. Ən qədim dövrlərdən bu günə kimi elmə verdiyi töhfələrlə bərabər, bu alimlərin səmimi imanlarını dilə gətirdikləri sitatların bəzilərini Allaha iman edən alimlərdən 50 sitat məqaləmizdən oxuya bilərsiniz.

Bu məqalə məşhur amerikalı yaradılışçı alim, mikrobioloq Conatan Uellsin 2017-ci ildə nəşr olunan “Zombi elm: təkamülün daha çox ikonası” adlı kitabından tərcümə olunmuşdur.

_________________________

Darvinin təbii seçmə ilə təkamül nəzəriyyəsi həyatın yaranmasından sonra necə müxtəlifləşməsi haqqında bir materialist hekayədir, ancaq Darvin bilirdi ki, onun təkamül hekayəsi həyatın mənşəyinə dair materialist izahat olmadan yarımçıq qalacaq. O, ümid edirdi ki, qədim Yer üzündəki hansısa “ilıq, balaca gölməçə”də belə bir mənşənin mümkünlüyü göstərilə bilər. Bəs həyatın mənşəyi materialistcəsinə izah oluna bilmirsə necə? Bu, yeni ­­­­–maddi olmayan– informasiya tələb edirsə necə? Həmçinin bu informasiya bir şüur tələb edirsə necə?

2009-cu il tarixli “Hüceyrədəki imza” adlı kitabında elm filosofu Stiven Meyer irəli sürür ki, bioloji molekullardakı kompleks informasiya kimyəvi birləşmələrin öz-özünə bir yerə yığılması kimi məqsədyönümlü olmayan təbii proseslərdən törəyə bilməz. Böyük miqdarda kompleks informasiyanın yeganə məlum olan mənbəyi şüurdur. Ona görə də Meyer bu nəticəyə gəlir ki, həyatın mənşəyi şüurlu dizayn tələb edir.¹

03.05.2016 tarixində kulis.az saytında xalq arasında Hacı Şahin kimi tanınan ilahiyyatçı Şahin Həsənli adından “Təkamül Allahın qoyduğu nizam kimi başa düşülməlidir” adlı bir məqalə  yayımlandı. Məqalədə həm elmi, həm də dini olaraq bir çox  yanlış fikirlər qeyd edilmişdir. Bu məqalədə Şahin Həsənlinin məqaləsində yanlış qeyd etdiyi elmi məqamlara elmi faktlarla, dini məqamlara isə Quran ayələri ilə cavablar verərək məsələyə aydınlıq gətirməyə çalışacağıq.

Məqalədə təkamül iddiasına cavaba keçməmişdən əvvəl Şahin Həsənlinin elmin və dinin məqsədi ilə bağlı iddialarına da cavab verək. Məqalənin 3-cü abzasında belə bir cümlə var: “Bu baxımdan İslama görə, dinin vəzifəsi immanent aləmdəki hadisələri izah etmək deyil, transsendent aləmdən xəbər verməkdir. Pozitivist metodologiyaya əsaslanan elmin araşdırma predmeti isə yalnız maddi aləmdir. Bu baxımdan dinlə elmin predmeti və dili arasında sərhəd çəkilməlidir”. Eyni zamanda, məqalənin 4-cü abzasında: “Fərqlər isə axtarış sahələrindədir – dinin sahəsi qeyb, elmin sahəsi isə maddi aləmdir”,- formasında bir cümlə də qeyd edilir.  Öncəliklə, qeyd edək ki, bu fikirlər həm elmi, həm də dini olaraq yanlışdır. Quranda heç bir ayədə dinin vəzifəsinin sadəcə Allahın qatından, Axirətdən və bu dünyaya aid olmayan aləmdən məlumat vermək olduğu yazılmayıb. Şahin Həsənli isə dinin vəzifəsinin bu dünyadakı hadisələri izah etmək olmadığını iddia edərək, dinin vəzifəsinin sadəcə digər aləm haqqında məlumat vermək olduğunu irəli sürür. Halbuki bu iddia dini olaraq çox yanlış bir izahdır.

27/11/2015 tarixində ilahiyyatçı Şahin Həsənlinin Moderator.az saytında müsahibəsi təqdim edilmişdir. Müsahibədə Hacı Şahinin bir çox mövzuda fikirləri qeyd edilmişdir. Lakin bu məqalədə biz müsahibədəki sadəcə təkamül fərziyyəsi və Darvinlə bağlı qeyd olunan fikirlərə münasibətimizi bildirəcəyik.

Öncəliklə, bunu qeyd etmək lazımdır ki, dünyanın hər yerində ilahiyyatçıların, adətən, dünyəvi elmlərlə maraqlanmamasının fəsadları çox böyük olur.  Bu böyük fəsad, əsasən də, ateizm qarşısındakı məğlubiyyət və təslimiyyətlə nəticələnir. Son dövrlər, xüsusilə də, Türkiyədə bir çox ilahiyyatçı ateizm qarşısında qaldıqları çarəsizlikdən, acizlikdən, təslimiyyətçilikdən qaynaqlanan səbəblə, bəzən isə özlərini ateist dairələrə elmə önəm verirmiş kimi göstərmək məqsədi ilə darvinizmin, əslində, dinə zidd olmadığını və hətta Quranda da olduğunu iddia edirlər. Və beləliklə, həm qarşısında çarəsiz qaldıqları ateizm iddialarına cavab verməkdən xilas olurlar, həm də  ateistlərə də öz aləmlərində “elmə önəm verirmiş” kimi bir görüntü verdiklərini zənn edirlər. Bəzi ateistlərə bu “uzlaşma” xoş gəlsə də, ateizmin nüfuzlu adları bəzi ilahiyyatçıların bu təşəbbüslərinin bihudə olduğunu hər fürsətdə dilə gətirirlər.

21 sentyabr 2015-ci ildə Azvision.az saytında “Niyə yuxuda uçur və yıxılırıq?- Elmi Cavab” başlıqlı bir yazı yayımlandı. Bu yazı “elmi cavab” kimi təqdim edilsə də, heç bir elmi əsası olmayan fərziyyələr bir-biri ardınca sadalanırdı. Bu cavab məqaləmizdə sözügedən fərziyyələrə əsl elmi cavabları verəcəyik.

Yazıda məşhur təkamülçü, materialist Karl Saqanın “Cənnətin əjdahaları” adlı kitabında geniş yer verdiyi “üçqatlı beyin” fərziyyəsindən bəhs olunur və başlıqda verilən sual da bu nöqteyi-nəzərdən cavablandırılmağa cəhd edilir. Halbuki elə Karl Saqanın kitabının bütöv başlığı onun iddialarının heç bir elmi dəyəri olmadığını açıq şəkildə ifadə edir: “Cənnətin əjdahaları: İnsan şüurunun təkamülü ilə bağlı spekulyasiyalar” (“The Dragons of Eden: Speculations on the Evolution of Human Intelligence”). Yəni Saqan anatomiya, fiziologiya, neyrobiologiya, antropologiya kimi elm sahələrində aparılmış uzun elmi araşdırmalardan, laboratoriya tədqiqatlarından sonra əldə edilən faktları yox, sadəcə və sadəcə öz fərziyyələrini- spekulyasiyalarını qələmə almışdır. Təbii ki, bu xəyal məhsulu ideyaları bir yerə cəmləyib bunlara iri şriftlərlə “ELMİ CAVAB” deməyin heç bir mənası yoxdur. Bu, sadəcə darvinist təbliğat üsullarından biridir.

Təkamül fərziyyəsinin və ateizmin təbliğatçısı olan azvision.az saytı 5 noyabr 2015-ci il tarixində “Niyə pərvanə özünü oda atır?” adlı məqalə yayımlayıb. Məqalədə güvələrin uçarkən təbii işıq mənbələrini istinad olaraq seçdiyi və bu səbəbdən, eyni bucaq altında hərəkət etdiyi, ancaq şam işığı kimi süni işıq mənbələrini hesablaya bilmədikləri, nəticədə daralan spiralvari uçuş səbəbindən şam işığında özlərini tələf etdiyindən yazılır. Məqalədə iddia olunur ki, güvələr ilk yarandığı dövrdə sadəcə təbii işıq mənbələri var idi, şam işığı kimi insanlar tərəfindən meydana gətirilən süni işıq mənbələri isə yox idi, bu səbəbdən, guya təkamül (!) güvələrə yeni xüsusiyyət əlavə edə bilməyib. Yeni xüsusiyyət əlavə olunmadığı üçün güvələr spiral dövrlər edərək şam işığında yanırlar.

Azvision.az-ın bu iddiası tamamilə abstrakt hekayəyə əsaslanır. Əvvəla,

TƏKAMÜLÇÜLƏRİN ƏN SON ÜMİDİ- HOMO NALEDI

Ötən günlərdə National Geographic Azərbaycan, BBC Azərbaycanca, Azadlıq Radiosu kimi yerli mətbuatda həyəcanla təqdim edilən yeni fosil tapıntıları yenə təkamülçülərin əlində oyuncağa çevrilmişdir. Cənubi Afrika Respublikasındakı mağaralardan birindən tapılmış 1550-ə qədər ayrı-ayrı fosil parçaları təkamülçülərin istək və arzularına əsasən bir yerə yığılaraq “ən qədim əcdadımız” kimi ictimaiyyətə təqdim edilmişdir. Bunlar təkamülçülərin son çırpıntılarıdır. Təkamülçülər ən son ümidləri olan İda, Ardi və Australopithecus deyiremeda kimi fosillərin puç çıxmasından sonra əlacsız qalmış, ən saxtakar yollara baş vurmalarına baxmayaraq yenə də bir nəticə ala bilməmişlər. Yeni üzə çıxardıqları və Homo naledi adı verdikləri sümüklər isə, həqiqətdən daha çox təkamülçülərin heç cür gerçəkləşməyən xəyallarının bir ifadəsidir. Ötən ay Təkamülçülərə Cavab saytı Homo naledi haqqındakı iddialara

Biz danışarkən fikirlərimizi nitq sayəsində nizamlı qəliblər və qarşı tərəfin anladığı mənalı ifadələrlə çatdırırıq. Bunların hər biri olduqca ixtisaslaşmış əzələ hərəkətləri və söz sıralaması tələb etdiyi halda, biz bunlara diqqət ayırmırıq. Biz sadəcə söhbəti “arzulayırıq”. 100-ə yaxın əzələnin uyğun şəkildə yığılıb-açılaraq səslər, hecalar və sözlər çıxarması və mübtəda, xəbər, zərflik kimi üzvlərin uyğun zamanda işlədilməsi nəticəsində qarşı tərəfin başa düşdüyü cümlələr ortaya çıxır. Bu qədər kompleks mərhələlərə əsaslanan bir istedadı istifadə etmək üçün bizim “arzulamaq”dan başqa, demək olar ki, heç bir şey etməməyimiz, nitqin bioloji formalarla məhdud istedad olmadığını açıq şəkildə göstərir.

İnsanın danışıq bacarığı təkamül prosesinin xəyali zərurətləri və ya xəyali mexanizmləri ilə izah oluna bilməyən olduqca mürəkkəb qabiliyyətdir. Təkamülçülər çox çalışsalar da, kompleks bir istedad olan nitqin sadə heyvani ünsiyyət formalarından  təkamül keçirdiyi iddialarına dəlil göstərməkdə tamamilə uğursuz olublar.

Keçid forma olaraq iddia olunan ƏSL QUŞLAR:

1. ARXEOPTERİKS (Archaeopteryx)

Təkamülçülərin teropod dinozavrlarından quşlara keçid forma hesab etdikləri 150 milyon il yaşı olan bu məşhur fosilin, əslində, bütün xüsusiyyətlərilə tam bir quş olduğu məlum olmuşdur¹. Təkamülçülər öncələr bu fosilin döş sümüyü (sternum) olmadığını, buna görə də uça bilmədiyini önə sürmüş, lakin 1992-ci ildə tapılmış 7-ci (Münxen) arxeopteriks nümunəsində döş sümüyünün olduğu məlum olmuşdur². Bundan əlavə, arxeopteriks müasir quşlarınkından fərqsiz olan asimmetrik lələk quruluşuna malik idi³. Təkamülçülərin irəli sürdüyü digər iddialar arxeopteriksin ön ətraflarında caynaqlara və dişlərə sahib olmasıdır. Lakin bu iddialara da elm adamları tərəfindən təfsilatlı cavablar verilmişdir. Caynaqların bu gün yaşayan dəvəquşu, mahmızquşu, hoazin kimi quşlarda da mövcud olduğu⁴, arxeopteriksin diş strukturunun isə teropod dinozavrlarınkından olduqca fərqli olduğu üzə çıxmışdır. Arxeopteriksin və digər dişli quşların dişlərinin üstü düzdür və kökləri genişdir. Lakin bu quşların əcdadı olduğu iddia edilən teropod dinozavrlarının dişlərinin üstü mişar kimi çıxıntılıdır və kökləri də dardır.⁵ Arxeopteriksin sahib olduğu uzun quyruq da onu keçid forma etmir, çünki