Təkamülçülərə cavab

Digər məqalələrimizdə ətraflı şəkildə araşdırdığımız “qüsurlu” və ya “rudiment” orqanlar iddiasının ən son əsaslarından biri də “Tullantı DNT” (“Junk DNA”) anlayışı idi.

Rudiment orqanlar əfsanəsi 20-ci əsrin ikinci yarısından etibarən çökməyə başladı. Funksiyasız olduğu deyilən orqanların əhəmiyyətli funksiyaları olduğu kəşf edildiyi zaman bu əfsanə də müdafiə edilməsi imkansız hala gəldi. Lakin həmin əfsanənin propaqanda gücündən məhrum qalmaq istəməyən təkamülçülər bunun yeni bir versiyasına əl atdılar. Bu yeni versiya bədəndəki orqanların deyil, orqanları kodlayan genetik materialın bir qisminin “rudiment” olduğu formasında idi. İşlədilən ifadə isə “rudiment” deyil, “tullantı halına gəlmiş” idi.

Bu gün qabaqcıl təkamülçülər belə bitki və heyvan seleksiyasını təkamül nəzəriyyəsinə sübut olaraq qəbul etmirlər. Lakin bəzi təkamülçülər bu iddialardan əl çəkməməkdə qərarlıdırlar. Ona görə də gəlin bu mövzunun təkamül nəzəriyyəsi ilə əlaqəsi olmadığını elmi dəlillərlə birlikdə araşdıraq. 

Bitki sortlarının və heyvan cinslərinin seleksiyası Darvin təkamül nəzəriyyəsini ortaya atmazdan daha əvvəl insanlara məlum idi… İt, qoyun və inək kimi heyvanlar arasında ətlik, südlük və sürətlə qaçan cinslər əldə etmək üçün seleksiyaçılar xüsusi bir ardıcıllıqla bu prosesi həyata keçirərək daha faydalı cinslər yetişdirmişdirlər. Bunu edənlər isə təkamülçülər deyil, əksəriyyəti təkamül nəzəriyyəsi ilə heç bir əlaqəsi olmayan insanlar olmuşdur. Bu adət 19-cu əsrdə elmi bir dayağa söykədilmişdir. Bunun səbəbi isə təkamülçülərin düşündüyü kimi təkamül nəzəriyyəsi yox, Mendelin kəşf etdiyi genetika qanunlarıdır.

Kosmosda həyatın izləri varmı? Bəlkə Yer üzündəki həyat kosmosun və ya yadellilərin məhsuludur? Bu və bənzəri suallar eradan əvvəlin yunan fəlsəfəsindən tutmuş bu günün tədris planına qədər özünə yer etmiş suallardır. Bu kimi düşüncələrin məcmusunu isə panspermiya fərziyyəsi daxilində incələmək lazım gəlir. “Panspermiya” fərziyyəsi, məna etibarilə, həyatın “toxumları”nın bütün kainata səpələnmiş olduğunu və bu toxumların müxtəlif planetlərə (Yer kürəsi də daxil olmaqla) yayılaraq həyata başlanğıc verdiyini irəli sürür. Belə ki, fərziyyəyə əsasən, bakteriya kimi orqanizmlər kometlər və ya asteroidlər vasitəsilə bir planetdən digər planetə səpələnir və uyğun şəraitə düşmüş bu bakteriyalar təkamül keçirərək həmin planetdə həyatın çiçəklənməsinə yol açır. Bu iddianı isə müxtəlif əsrlərin bir çox nüfuzlu elm adamları qəbul etmişdi. Lakin sonradan aparılan tədqiqatlar və yürüdülən çox sadə məntiqlər belə bu hipotezin neçə puç bir ideyadan ibarət olduğunu ortaya qoyacaqdı…

19-cu əsrə hakim kəsilmiş ateist-materialist cərəyan bütün elm sahələrinə olduğu kimi psixologiyaya nüfuz etmişdi. Psixologiya sahəsindəki ateist təlimlərin öndərliyini isə avstriyalı psixiatr Ziqmund Freyd edirdi. Freydin nəzəriyyəsi insanın bütün zehni-mənəvi dünyasını cinsi instinktlərlə açıqlamağa çalışır və bütün metafizik qüvvələrin, dolayısıyla ruhun da varlığını inkar edirdi. Freyd böhranların mənbəyini açıqladığını iddia edirdi, lakin həqiqətdə, onun fərziyyələri cəmiyyətdə tez bir zamanda yayılacaq böyük bir mənəvi böhran və psixoloji travmanı başlatmışdı. İnsanı bir heyvan növü və öz istəklərini təmin etmək instinktlərilə hərəkət edən məxluq kimi görən bu nəzəriyyə insanları tənhalıq, qorxu və depressiyaya sürüklədi. Bütün əxlaqi dəyərlərə xor baxan Freyd həyatın da məqsədsiz və mənasız olduğunu iddia edirdi:

“Bir insan həyatın mənasını və dəyərini sorğuladığı an xəstə sayılır, çünki, obyektiv olaraq, heç biri (nə mənası, nə də dəyəri) yoxdur”.¹

Həyatın mənşəyi müzakirəsinin tarixi bəlkə də elə riyaziyyatın tarixi qədər qədimdir. Çünki yaşamış və yaşayan hər bir insan “mən haradan gəlirəm?” sualını özünə vermişdir və təbii ki, bu suala cavab axtarmağa çalışmışdır. Tarix boyunca həyatın mənşəyi barədə hər cür hipotez irəli sürülmüş, hətta canlıların Ayın üzərindəki bir ağacda meyvə kimi yetişib ordan Yer kürəsinə düşdüyünə inanan insanlar belə olmuşdur. Hal-hazırda isə bioloq Duqlas Futuymanın da qeyd etdiyi kimi ¹, həyatın mənşəyilə bağlı sadəcə 2 nəzəriyyə mövcuddur: təkamül və yaradılış. Çarlz Darvinin təkamül nəzəriyyəsi 20-ci əsrin sonlarından başlayaraq elm aləminin bir qism nüfuzlu şəxsiyyətləri tərəfindən təkzib edilməyə başlandı. Genetika, embriologiya, paleontologiya, biokimya kimi elm sahələrində əldə edilmiş yeni məlumat və kəşflər həyatın təkamül nəzəriyyəsinin irəli sürdüyünün əksinə təsadüflər nəticəsində əmələ gəlməyəcək qədər kompleks olduğunu ortaya qoydu. Təkamül nəzəriyyəsinə digər bir zərbə isə ən dəqiq və təkzibedilməz elm sahəsi olan riyaziyyatdan gəldi.

25 Fevral, 2014 tarixində anspress.com saytında “Quşların yaranması bir anda olub” başlıqlı bir yazı yayımlandı. Çingiz Rüstəmov imzası daşıyan məqalədə heç bir sübut irəli sürülməməsinə baxmayaraq təkamül nəzəriyyəsindən bir həqiqət imiş kimi bəhs edilirdi.

2004-cü ildə Şimali Kanada, Elsmir adasındakı Devon çöküntü yataqlarını araşdıran arxeoloqlar yeni bir fosil tapıntısı əldə etdilər. Fosilə yerli xalqın dilində “dayaz su balığı” mənasına gələn “Tiktaalik” adı verildi və 375 milyon illik olduğu deyilən bu fosil təkamülçü çevrələrdə böyük bir həyəcan doğurdu. Bunun səbəblərindən biri də tapılan qalığın lap yerinə düşməsi idi: o, təkamül nəzəriyyəsinə əsasən, “balıqlardan amfibiyalara keçid dövrü”nə rast gəlmişdi…

Tiktaalik təbliğatının rəhbərliyini edən Nil Şubin də başda olmaqla, təkamülçülər bu fosili yepyeni bir ara-keçid forma olaraq bir təbliğat alətinə çevirdilər. Tiktaalik üçün şəxsi internet saytı açıldı¹, hətta özlərini itirmiş təkamülçülər tiktaalikin şərəfinə “tik-tik-tik-tik, tiktaalik” misraları təkrarlanan bir mahnı belə bəstələdilər² (!). Yerli təkamülçü mənbələrdə də israrla müdafiə edilən bu keçid forma iddiasının böyük bir təkamülçü saxtakarlığın məhsulu olduğu isə gələcəkdə məlum olacaqdı…

31 Yanvar 2014 tarixində az.ann.az saytında “İnsan hələ də təkamül edirmi?” başlıqlı bir yazı yayımlandı. Yazıda hələ 2012-ci ildə aparılmış bir araşdırma olduqca yeni bir məlumat imiş kimi göstərilirdi. Cavid Ramazanlı tərəfindən ingiliscədən tərcümə olunmuş bu məqalənin üslubundan da görünürdü ki, təkamülçülər “yeni məlumat” zənn etdikləri fərziyyələrin keçən əsrin darvinist iddiaları ilə eynilik təşkil etdiyindən xəbərsizdirlər.

İlk öncə məqalənin başlığına diqqət yetirək: “İnsan hələ də təkamül edirmi?”. Təkamülçülər sanki insanın keçmişdə təkamül etdiyini sübut ediblərmiş kimi indi də bu prosesin hal-hazırda baş verib-vermədiyini müzakirə edirlər. Məlumdur ki, təkamülçülərin bu cür başlıqlardan istifadə etməklərinin tək səbəbi

LENSKİ TƏCRÜBƏSİ VƏ YENƏ UĞURSUZLUQ

Mendel qanunlarının kəşfindən sonra irsiyyətin qan yoluyla keçmədiyini çətin də olsa qəbul etmiş darvinistlər bunun “genlərdə meydana gələn təsadüfi faydalı dəyişikliklər” nəticəsində baş verdiyini irəli sürdülər. Bu isə əslində təkamülçülərin təxəyyül gücünün nə dərəcədə geniş olduğunun bir göstəricisi idi. Çünki bu iddiaya əsasən; 240 ayrı zülalın əmələ gətirdiyi kompleks bakteriya qamçısından tutmuş  576 meqapiksellik insan gözünə, hər biri 500 səhifədən ibarət olan 900 cildlik kitabdakı məlumatı daşıyan DNT-dən təsadüfən əmələ gəlmə ehtimalı 10 üstü 950-də 1-ə bərabər olan tək bir zülala və hal-hazırda yer üzündə yaşayan 8,7 milyon canlı növünə qədər hər şey bu təsadüfi dəyişikliklər nəticəsində ortaya çıxmışdı. Lakin, təbii ki, bu iddia da təkamülçülərin bütün iddiaları kimi elm tərəfindən təkzib edildi. İddia irəli sürüləndən sonra  təkamülçülərin yarım əsrdən çoxdur gecə-gündüz çalışmalarına baxmayaraq bir dənə belə faydalı mutasiya nümunəsi müşahidə edilmədi. Əksinə, məlum olan bütün mutasiyaların zərərli olduğu və bir çox irsi, müalicəsi belə mümkün olmayan xəstəliklərə də yol açdığı ortaya çıxdı.

“Rudiment orqanlar” iddiası təkamülçülərin 19-cu əsrdən qalmış və heç bir elmi dəyəri olmayan xurafatlarından biridir. Təkamülçülər canlılarda, dolayısıyla insanlarda da, “əcdadlarından qalmış və funksiyasını itirmiş orqanlar”ın olduğunu iddia etmiş və bu xəyali orqanların mövcudluğu vasitəsilə təkamülü dolayı yolla sübut edə biləcəklərini zənn etmişlər. Hələ 19-cu əsrdən bəridir yüzlərlə rudiment orqan iddiası ilə ortaya çıxmış olmalarına baxmayaraq inkişaf edən elm iddia edilən bütün orqanların bədəndə çox mühüm funksiyaları olduğunu ortaya qoymuşdur. Digər tərəfdən rudiment orqanlar iddiasında bir məntiq xətası da var idi. Belə ki, bir orqan istifadədən qalmış belə olsa o orqanın getdikcə kiçilməsi və sonda yox olması olduqca məntiqsiz idi. Çünki mutasiyalar qarşılarına məqsəd qoyaraq bir orqanı getdikcə kiçildə bilməzdilər. Bu ziddiyyətli halı Darvin özü də görmüş və “Növlərin Mənşəyi” kitabında rudiment orqanlar barədəki iddiaların çıxılmaz vəziyyətdə olduğunu belə etiraf etmişdir: