Darvinist diktaturanın məhv etdiyi ilk alimlərdən biri SSRİ-nin akademiki olmuş – məşhur bioloq, genetik, seleksiyaçı Nikolay Vavilovdur.

Stalin genetika elmini qətiyyətlə rədd etmiş, təkamül fərziyyəsinin vurğunu olmuş, Lamarkın “qazanılmış xüsusiyyətlərin sonrakı nəsillərə ötürülməsi” fikrinə möhkəm sarılmışdır (hətta bu barədə məqalələri də olmuşdur). Həqiqi elm sahəsi olan genetika elmini müdafiə etmiş bioloq, genetik, seleksiyaçı, SSRİ Genetika İnstitutunun direktoru olmuş akademik Nikolay Vavilov isə Lamarkın “qazanılmış xüsusiyyətlərin sonrakı nəsillərə ötürülməsi” fikrinin genetik qanunlara əsasən qeyri-mümkün olduğunu hesab etmişdir. Yalnız əvvəlki nəsillərdə mövcud xüsusiyyətlərin – genlərdə artıq mövcud olan xüsusiyyətlərin nəsildən-nəslə ötürülməsinin həqiqət olduğunu qəbul etmişdir.

Gecə 4:20-də oyanıb binanın damına çıxmaq və şəkil çəkib göndərmək… Növbəti gün ülgüclə qola mavi balina rəsmi çəkmək… və 50-ci mərhələnin sonunda intihar etmək… Bunlar Rusiya və Qırğızıstanda şagird və gənclər arasında məşhurlaşmış “Mavi balina” oyununun “mərhələləri”dir. Artıq 130-dan çox gəncin bu oyunun təsirinə düşərək intihar etdiyi məlumdur. Oyunun administratoru ona qoşulan gənclərə 50 maddədən ibarət tapşırıqları yerinə yetirdikdən sonra intihara hazır olduqlarını bildirərək onları ölümə təhrik etmişdir. Bu minvalla “ölüm qrupları” təşkil edən administrator həbs edilmişdir. Lakin həbsdən əvvəl verdiyi müsahibə olduqca nəzərəçarpandır. Jurnalistin: ““Ölüm qrupları”nı nə səbəbə təşkil etdiniz?” – sualına Budeykin bildirir ki: “Mən cəmiyyəti təmizləyirdim. O insanlardan, hansılar ki, heç bir fayda vermir. Bir insanlar var, bir də bioloji tullantılar. Bunlar o kəslərdir ki, cəmiyyət üçün heç bir dəyərləri yoxdur və cəmiyyətə ya zərər vurur, ya da zərəri özü ilə gətirir. Mən cəmiyyətimizi bu cür insanlardan təmizləyirdim. Mən layihənin konsepsiyasını, müəyyən mərhələlərini və etaplarını hazırladım. Normal insanları bioloji tullantılardan ayırmaq lazım idi”. (1)

19-cu əsrin ortalarında din və elm bir-birinin ayrılmaz parçası idi və heç kəs birini digərindən ayırmağa təşəbbüs də göstərə bilməzdi. Bu dövrlər ateizm üçün ən uğursuz vaxtlar sayıla bilərdi və dövrün Riçard Ouen, Qreqor Mendel, Tomas U. Cons, Lui Paster kimi elm adamlarının hamısı öz böyük nailiyyətlərilə birgə, həm də dinə bağlılıqları ilə məşhur idilər. Belə bir dövrdə, əslində, heç bir elmi dərəcəsi olmayan Çarlz Darvin adlı həvəskar bir səyyah ortaya çıxarıldı. O, 20-ci əsrin ateizm pandemiyasına öndərlik edəcəkdi.

Doğrudur, Deni Didro və Holbax kimi materialistlərin orta əsrlərdəki ateizm yönümlü fəaliyyətlərini görməzdən gəlmək olmaz, lakin Darvinə qədər ateizm “elmi təməl”dən məhrum qalmağa davam etmiş, fəlsəfi çərçivədən kənara sıza bilməmişdi. Maraqlıdır ki, adını çəkdiyim ateistlərin müasiri olmuş Erazm Darvin isə daha orijinal bir fikrə – ilk ibtidai “təkamül” düşüncələrinə müəlliflik etmişdi, bu irsi sonradan öz nəvəsinə – Çarlz Robert Darvinə ötürəcəkdi.

19-cu əsrə hakim kəsilmiş ateist-materialist cərəyan bütün elm sahələrinə olduğu kimi psixologiyaya nüfuz etmişdi. Psixologiya sahəsindəki ateist təlimlərin öndərliyini isə avstriyalı psixiatr Ziqmund Freyd edirdi. Freydin nəzəriyyəsi insanın bütün zehni-mənəvi dünyasını cinsi instinktlərlə açıqlamağa çalışır və bütün metafizik qüvvələrin, dolayısıyla ruhun da varlığını inkar edirdi. Freyd böhranların mənbəyini açıqladığını iddia edirdi, lakin həqiqətdə, onun fərziyyələri cəmiyyətdə tez bir zamanda yayılacaq böyük bir mənəvi böhran və psixoloji travmanı başlatmışdı. İnsanı bir heyvan növü və öz istəklərini təmin etmək instinktlərilə hərəkət edən məxluq kimi görən bu nəzəriyyə insanları tənhalıq, qorxu və depressiyaya sürüklədi. Bütün əxlaqi dəyərlərə xor baxan Freyd həyatın da məqsədsiz və mənasız olduğunu iddia edirdi:

“Bir insan həyatın mənasını və dəyərini sorğuladığı an xəstə sayılır, çünki, obyektiv olaraq, heç biri (nə mənası, nə də dəyəri) yoxdur”.¹

DARVİNİN “Növlərin mənşəyi” və “İnsanın törəməsi” adlı kitablarının nəşr olunmasının ardından bir çox təkamülçü insanın sosial davranışlarının, hisslərinin, mühakimələrinin, fikirlərinin, qısa olaraq insan ruhuna aid xüsusiyyətlərin təkamül tərəfindən necə şəkilləndirilməsi haqqında fərziyyələr qurmağa başladı. Darvin də bu təkamülçülər arasında idi. Ən məşhur yanılmaya görə, əgər vücudumuzun görünüşü və çalışması təkamüllə şəkilləndirilmişdirsə, onda bu vücudla göstərdiyimiz davranışlar da təkamüllə şəkilləndirilmiş olmalı idi. Beləliklə, canlıların bioloji strukturlarının da təkamüllə necə meydana gəldiyini açıqlaya bilməyən təkamülçülər insan ruhuna aid xüsusiyyətlərin sözdə təkamülünə dair hekayələr uydurmağa başladılar.

Darvin hələ “Növlərin mənşəyi”ndə gələcəkdə psixologiyanın təməlinin təkamülə əsaslanacağını iddia edir və bu xəyali iddiasını belə ifadə edirdi:

Uzaq gələcəkdə daha əhəmiyyətli araşdırmalara açıq sahələr görürəm. Psixologiya yeni təməl üzərinə qurulacaq; zehni güc və istedadın addım-addım qazanılmasına əsaslanan bir təməl. İnsanın mənşəyi və tarixi işıqlanacaq.¹⁸¹

SOSİAL DARVİNİZMİN irqçiliyə, faşizmə və imperializmə (və digər tərəfdən də kommunizmə) verdiyi dırnaqarası elmi dəstək, ümumiyyətlə, məlum olan və çox yazılan bir mövzudur. Çox bilinməyən həqiqət isə Çarlz Darvin də daxil olmaqla, bir çox darvinistin qadınların həm bioloji, həm də əqli cəhətdən kişilərdən geridə olduqları yalanına inanmasıdır. Darvinistlərin kişilərlə qadınların arasında mövcud olduğunu iddia etdikləri əqli fərq o qədər əhəmiyyətli ölçüdədir ki, bəzi təkamülçülər qadın və kişini iki fərqli fiziki növə ayırmışlar; onlara görə, kişilər Homo frontalis, qadınlar isə Homo parietalisdir.¹³⁷

Darvinin qadınları özünə görə aşağı növ olaraq təyin etməsinin səbəbi təbii seleksiyaya əsaslanan dünyagörüşünə sahib olmasıdır. Darvinistlərin həmin bu elmdən və ağıldan xaric fikrinə görə, kişilər qadınlara nisbətən döyüşmək, yoldaş tapmaq, yemək və geyim əldə etmək üçün rəqabət aparmaq kimi mövzularda seçimə daha çox uğrayırlar; qadınlar isə tarix boyu bu cür seçimlərdən uzaq qalmışlar. Bu elmi dayağı olmayan mənfəətə görə, təbii seleksiya kişilərin üzərində böyük güc tətbiq etdiyi üçün kişilər hər sahədə daha üstün mövqeyə gəlmişlər, qadınlara görə daha çox təkmilləşmişlər. Növbəti səhifələrdə haqqında danışacağımız kimi,

ƏXLAQİ DEGENERASİYADA davamlı artım. Əvvəl ayıb sayılan, pislənən, qadağan edilən, təsdiqlənməyən davranışların zamanla və yavaş-yavaş qəbul edilməyə başlanması, hətta bir müddət sonra daha da maraq göstərilən və geniş yayılan davranışa çevrilməsi bir çoxlarının fərqində olmadığı, amma son dərəcə əhəmiyyətli olan bir problemdir. Cəmiyyətdə təcavüzkarlığın, saxtakarlığın artması, ər və arvadın bir-birlərini asan şəkildə aldatması, hətta bəzən hər iki tərəfin bunu qəbul etməsi, boşanmaların artması, yaxın vaxtlara qədər əxlaqsızlıq kimi bilinən həyat şəkillərinin və davranışların fərqli seçim, marginallıq adı altında sözdə qanuni görülüb yayılması, homoseksuallıq kimi pozğunluqların qəbul edilməsi, narkotik və spirtli içkilərdən asılılığın ciddi şəkildə artması, soyğun, fırıldaqçılıq, quldurluq kimi hadisələrin sayının artması, insanların daha asan cinayət törətmələri, cinayət nisbətlərinin və cinayətə meyilliyin artması, insanların bir-birlərinə sevgi və hörmətlərinin qalmaması, dedi-qodunun yayılması əxlaqi degenerasiyanın ortaya çıxma şəkillərindən yalnız bir neçəsidir. Xüsusilə bəzi qərb ölkələrinin içində olduğu vəziyyət söz mövzusu degenerasiyanın necə təhlükəli olduğunu açıq şəkildə göstərir.

SOSİAL DARVİNİZMİN ən geniş miqyaslı və ən mərhəmətsiz tətbiqlərindən biri də yevgenikadır. (İnsan irqinin irsiyyət yolu ilə islahına çalışan sözdə elmi sahə). İlk olaraq Ç.Darvinin qohumu F.Qalton tərəfindən 1883-cü ildə istifadə edilən yevgenika termini yunan dilində iki sözün birləşməsindən əmələ gəlir; eu (yaxşı) və genet (doğum). İki söz bir yerdə “doğuşdan yaxşı olma”, “irsi əsillik” mənalarında istifadə edilir. Ancaq bu anlayış mənasında yer aldığı kimi yaxşılıq deyil, tam əksinə, böyük vəhşilik və zalımlıq ehtiva edir.

Yevgenika tərəfdarları yalnız öz irqlərinin və ya siniflərinin qorunmasının və inkişaf etdirilməsinin lazım olduğunu iddia etmiş və digər irqin və ya sinfin insanlarının süni seleksiyaya məruz edilmələrinin lazım olduğunu sanmışlar. Məsələn, yevgenika nəzəriyyəsinin qurucusu sayılan ingilis F.Qaltona görə, qorunması lazım olanlar yalnız İngiltərənin yüksək sinfidir. Buna görə, Qalton yoxsul, xəstə, gücsüz, bacarıqsız insanların çoxalmalarının qarşısının alınmasının lazım olduğunu qarşıya qoymuşdur.

SOSİAL DARVİNİZM haqqında bura kimi izah edilənlərdən sonra dünya tarixinin ən böyük soyqırımlarından birinin memarı olan və tarixə ən amansız və zalım hökumətlərdən biri olaraq keçən nasistlərin də sosial darvinizmə möhkəm bağlı olduqlarını demək təəccüblü deyil.

Hitlerin və nasist ideoloqlarının yazıları, nitq mətnləri və digər sənədlər araşdırıldığında onların irqçi, təcavüzkar və döyüşçü siyasətlərini darvinizmin üzərinə qurduqları açıq şəkildə görünər.

Hitlerin eyni heyvan yetişdirənlər kimi insan soyunu islah edəcəyini zənn etməsi, aryan irqini “kirlətdiyini” düşündüyü irqlərin, irsi xəstəliyi olanların və zəiflərin yox edilmələrinin lazım olduğunu iddia etməsi, milyonlarla insanın qətlini mərhəmətsiz şəkildə əmr etməsi onun insanları heyvan kimi gördüyünün və darvinizmə olan bağlılığının dəlillərindən bir neçəsidir. Nasist soyqırımından sağ qurtulanlardan biri Aleksandr Kimel “Nasist terroru” başlıqlı məqaləsində sosial darvinizm və nasizm əlaqəsini vurğulayır və sosial darvinizmə inanan nasistlərin insanlara necə acımadan heyvani rəftar etdiklərini belə açıqlayır:

DÜNYA TARİXİNİN bir çox dövründə irqçi cəmiyyətlərə, idarəçilərə və tətbiqlərə rast gəlmək mümkündür. Ancaq irqçiliyə ilk dəfə sözdə elmi əsaslılıq qazandıran Darvin olmuşdur. Darvinin “Növlərin mənşəyi” adlı kitabının alt başlığı “Həyat mübarizəsində əlverişli fərdlərin qorunması” idi. Darvinin “əlverişli fərdlərin qorunması” haqqında yazdıqları və xüsusilə “İnsanın törəməsi” kitabındakı elmdən kənar iddiaları almanlardan aryan irqinin, ingilislərdən isə anqlo-saksonların üstün olduğu yanılmalarını dəstəkləyirdi. Ayrıca, Darvinin təbii seleksiya nəzəriyyəsi var gücü ilə həyatda qalma mübarizəsindən danışırdı. Bu “cəngəllik qanunu” insan cəmiyyətlərinə tətbiq olunduğunda irqlər və millətlər arasında qarşıdurma və müharibələrin baş verməsi qaçılmaz idi. Necə ki, elə də oldu. İrqçi və hərbçi idarəçilərdən fəlsəfəçilərə, siyasətçilərdən elm adamlarına qədər dövrün öndə gələn bir çox adı Darvinin nəzəriyyəsini mənimsədi. Şimali Karolina Universitetinin tarix bölməsindən professor K.A.Şloynes “Auşvitsə gedən dolaşıq yol” adlı kitabında irqçilərin Darvinin nəzəriyyəsini dərhal qəbul etdiklərini belə açıqlayır:

Darvinin həyatda qalma mübarizəsi fikri irqçilər tərəfindən sürətlə qəbul edildi… Ən son (sözdə) elmi düşüncələrin qanuniləşdirdiyi belə bir mübarizə irqçilərin müdafiə etdiyi yüksək və aşağı insan anlayışının doğruluğunu sübut etdi… və bunlar arasındakı mübarizəni əsaslı etdi.³⁷